واکسیناسیون گربه خود را انجام داده اید؟

واکسیناسیون گربه یکی از بحث برانگیزترین موضوع ها در دامپزشکی است. وقتی در مورد ضرورت واکسیناسیون و یا عوارض جانبی آن، اطلاعات متناقضی را می شنوید، سردرگم می شوید. حتی اگر این یک موضوع گیج کننده باشد، اما توجه داشته باشید که واکسیناسیون حیوان خانگی مثل سپری در برابر بیماری‌های پر خطر عمل می‌کند و حیوان شما را در برابر بیماری های ناشی از ویروس ها و باکتری ها محافظت می کند.
ما در این مقاله از پت98 درمورد واکسیناسیون گربه، واکسن‌های ضروری گربه‌ها و برنامه زمانی صحیح برای هر واکسن صحبت می‌کنیم، پس با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

• گربه ها به چه واکسنی نیاز دارند؟
• واکسن های ضروری
• تکرار واکسن های ضروری
• واکسن های فرعی
• واکسیناسیون گربه هایی با مشکلات ژنتیکی
• عوارض جانبی واکسیناسیون
• تعیین برنامه واکسیناسیون توسط دامپزشک
• مراقبت های لازم بعد از تزیق واکسن گربه
• قیمت واکسن گربه و واکسن گربه حمایتی
• کلام آخر

گربه ها به چه واکسنی نیاز دارند؟

هیئت مشاوران واکسیناسیون گربه ها The Feline Vaccination Advisory Pane به طور منظم بر پیشرفت واکسیناسیون گربه تحقیق و بررسی دارد تا توصیه های مبتنی بر علم ارائه دهد. این جامعه شامل دامپزشکان و دانشمندان متخصص گربه است و به عنوان منبع معتبر استانداردهای واکسیناسیون گربه در نظر گرفته می شود.

 دستورالعمل های آن ها از معتبرترین و مورد استفاده ترین توصیه ها در این زمینه است. آن ها واکسن های گربه را به دو دسته تقسیم می کنند:

•  واکسن های اصلی
•  واکسن های فرعی

سن	واکسن های اصلی	واکسن های فرعی
6-8 هفتگی	سه گانه (FVRCP)	ویروس لوسمی (FeLV*)
10-12 هفتگی	سه گانه (FVRCP)	FeLV
14-16 هفتگی	سه گانه (FVRCP) هاری**	FeLV
دوز بوستر یک ساله	سه گانه (FVRCP) هاری
سالیانه	هاری	FeLV بوردتلا (امکان تزریق در سن هشت هفتگی)
هر 3 سال یک بار	سه گانه (FVRCP) هاری

واکسن های ضروری

واکسن های ضروری برای همه گربه ها توصیه می شود، صرف نظر از این که در کجا و در چه شرایطی زندگی می کنند. چهار واکسن اصلی برای گربه ها عبارتند از:

1. هاری
2. FVRCP:
   • ویروس رینوتراکئیت گربه/هرپس ویروس 1 (FVR/FHV-1)
   • کالیسی ویروس گربه (FCV)
   • پنلوکوپنی گربه (FPV)

این بیماری ها بسیار عفونی هستند و در سراسر جهان وجود دارند. این ویروس ها برای گربه های جوان بسیار خطرناکند و واکسن ها با حداقل خطر، محافظت بالایی دارند. به همین خاطر همه گربه ها باید این واکسن ها را دریافت کنند.

واکسن هاری

هاری نه تنها به دلیل تأثیر آن بر گربه، بلکه به این دلیل که یک بیماری قابل انتقال و کشنده برای انسان است، مهم است. گربه ها حامل این بیماری نیستند، اما ممکن است با گاز هر جانور پستاندار آلوده،  آلوده شده و سپس به دیگران منتقل شوند.

بعد از گذشت مرحله نهان این بیماری، به طور متوسط دو ماه، علائم بالینی پرخاشگری، عدم تمرکز و مرگ به سرعت بروز می کند. هاری در سراسر جهان وجود دارد و واکسن برای همه گربه های خانگی توصیه می شود.

واکسن هاری در دستورالعمل AAFP به عنوان واکسن ضروری نیامده، ما در اکثر مناطق طبق قانون لازم است. هاری یک بیماری مشترک بین انسان و حیوانات است، بنابراین تکرار واکسن هاری گربه یک مسئله ایمنی عمومی است.

واکسن FVRCP یا واکسن سه گانه

سه واکسن اصلی دیگر برای گربه ها در یک واکسن سه در یک به نام FVRCP ترکیب شده اند. این کار به دامپزشکان اجازه می دهد واکسن ها را به طور همزمان تزریق کنند، به جای این که مجبور شوند در یک ویزیت سه بار به گربه واکسن بزنند.

 واکسن FPV

 پنلوکوپنی گربه که به پاروویروس گربه نیز معروف است، یک بیماری بسیار عفونی با میزان مرگ و میر بالا در بچه گربه ها است. این بیماری معمولاً با کاهش انرژی و اشتهای کم شروع می شود و با اسهال و استفراغ بدتر می شود. این ویروس همچنین گلبول های سفید خون را از بین می برد و گربه های جوان را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های ثانویه می کند.

 واکسن FHV-1

هرپس ویروس گربه، که به عنوان ویروس رینوتراکئیت گربه نیز شناخته می شود، باعث علائم شدید عفونت تنفسی فوقانی می شود. برخی از علائمی که می توانید انتظار داشته باشید عطسه، گرفتگی و ترشحات بینی است. در برخی موارد نیز باعث زخم دهان و ذات الریه می شود.

 واکسن FCV

کالیسی ویروس باعث ایجاد علائم عفونت تنفسی فوقانی مانند عطسه و ترشحات بینی و همچنین زخم های دهانی می شود. FCV با التهاب لثه یا استوماتیت مزمن، یک التهاب بسیار دردناک لثه و دندان همراه است. در حالت شدیدتر باعث ریزش مو و پوسته پوسته شدن سایر قسمت های بدن و همچنین هپاتیت و حتی مرگ می شوند.

تکرار واکسن های ضروری

 بچه گربه های زیر 6 ماه بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های عفونی هستند، بنابراین آن ها مهم ترین بخش از واکسیناسیون گربه هستند. آنتی بادی هایی که از مادر منتقل می شوند تا حدی در برابر بیماری ها محافظت می کنند، اما در پاسخ بدن به واکسیناسیون تداخل ایجاد کرده یا حتی اثر واکسن را غیر فعال می کنند.

به همین دلیل، واکسیناسیون اولیه بچه گربه در فواصل سه تا چهار هفته ای انجام می شود تا زمانی که گربه 16 تا 20 هفته ای شود و آنتی بادی های مادر از سیستم خارج شوند. برای هر گربه بالغ یا بالای 16 هفته که سابقه واکسن آن مشخص نیست، یا واکسینه نشده است، سری اولیه واکسیناسیون شامل دو دوز است که به فاصله سه تا چهار هفته از یکدیگر تزریق می شود.

واکسن های اصلی باید یک سال پس از تزریق اولیه تقویت و دوز بوستر آن زده شود. جامعه علمی هنوز در حال بررسی است تا بفهمد که این واکسن ها چقدر دوام می آورند. گربه های بالغ به دفعات کمتری، معمولاً هر سال یا 3 سال یک بار نیار دارند.

در حال حاضر، توصیه برای گربه هایی که هم داخل و هم خارج از خانه زندگی می کنند، این است که سالانه واکسن FVRCP را تزریق کنند.  برای گربه هایی که فقط در داخل خانه نگه داری می شوند توصیه می شود که واکسن را هر سه سال یک بار تزریق کنید. اگر گربه دیگری را با سابقه واکسیناسیون نامشخص به خانه خود وارد می کنید، در صورت امکان حداقل یک هفته قبل از آوردن گربه به خانه برای ملاقات با دیگر حیوانات خود، او را با واکسن های اصلی واکسینه کنید.

در صورتی که به فکر جفت گیری گربه و پرورش آن ها هستید، نیازهای واکسن گربه خود را با دامپزشک در میان بگذارید و توصیه های آن ها را قبل از جفت گیری رعایت کنید.

واکسن های فرعی

واکسن هایی که در برخی شرایط برای برخی از گربه ها مناسب هستند، واکسن های غیر ضروری یا واکسن های وابسته به سبک زندگی محسوب می شوند و شامل موارد زیر است:

1. ویروس لوسمی یا سرطان خون گربه  (FeLV)

2. کلامیدوفیلا فلیس Chlamydophila felis: کلامیدیا یک عفونت باکتریایی است که باعث التهاب ملتحمه شدید می شود. واکسن آن اغلب در واکسن ترکیبی یا دیستمپر (FVRCP-C) وجود دارد.

3. بوردتلا Bordetella bronchiseptica

4. ویروس نقص ایمنی گربه (FIV): فقط برای گربه هایی که به بیرون از خانه می روند، توصیه می شود.

5. پریتونیت عفونی گربه (FIP): یک عفونت ویروسی کشنده است، اما اکثر گربه هایی که در خانه نگهداری می شوند، به احتمال زیاد به این بیماری دچار نمی شوند.

واکسن FeLV

این واکسن برای محافظت از گربه در برابر ویروس لوسمی گربه عمل می کند. اگرچه به عنوان یک واکسن غیر اصلی آمده، اما موضوع کمی پیچیده تر است.

ویروس لوسمی در سراسر جهان وجود دارد و از طریق مایعات بدن از جمله بزاق، ادرار و مدفوع منتقل می شود، زمانی که گربه آلوده با گربه دیگر تماس نزدیک داشته باشد، از یک کاسه غذا بخورند و یا یکدیگر را نظافت کنند.

 عفونت با این ویروس به معنای مرگ حنمی نیست. بسیاری از گربه های خوش شانس در طول زندگی خود کاملاً سالم به نظر می رسند، اما برخی دیگر اینطور نیستند. پس از یک دوره نهان که ماه ها یا حتی سالها طول می کشد، بیماری درانواع شرایط مختلف پیشرفت می کند: لنفوم، کم خونی یا سرکوب سیستم ایمنی که منجر به بیماری ثانویه می شود.

واکسن FeLV به عنوان واکسن مهم برای بچه گربه ها توصیه می شود. مجموعه واکسیناسیون اولیه شامل دو دوز با فاصله سه تا چهار هفته است و پس از آن یک سال بعد برای همه گربه های خانگی واکسیناسیون مجدد انجام می شود.

 براساس آخرین داده ها، هیئت مشاور واکسیناسیون توصیه می کند که واکسن های بعدی بر اساس احتمال خطر تجویز شوند: سالانه برای گربه های پرخطر و هر دو سال برای گربه های کم خطر. دامپزشک شما می تواند خطر ابتلا به FeLV گربه شما را ارزیابی کرده و برنامه واکسیناسیون مناسب را تعیین کند.

بوردتلا

 گربه هایی که برای نظافت به آرایشگاه حیوانات می روند و یا در پناهگاه می مانند، به این واکسن نیاز دارند، چرا که در جایی که حیوان زیادی وجود دارد، آلودگی به سرعت منتقل می شود. واکسن از این بیماری جلوگیری نمی کند، اما باعث می شود حیوان شما دچار نوع شدید بیماری نشود.

واکسیناسیون گربه هایی با مشکلات ژنتیکی

برخی از نژادهای گربه‌ به‌طور ژنتیکی مشکلات و بیماری‌هایی را در بدنشان دارند. گربه‌هایی با مشکل ژنتیکی در مقایسه با دیگر گربه‌ها نیاز بیشتری به واکسن‌های مختلف دارند. برای مثال واکسن گربه‌ پرشین برای این گربه بسیار ضروری و حیاتی است. اهمیت واکسن گربه‌ پرشین بسیار زیاد است، زیرا این حیوان در ماهیت ژنتیکی‌اش دارای مشکلات اساسی است. مشکلات تنفسی، بدشکلی دهان، اشک‌ریزی بسیار، مشکلات چشمی، بیماری کلیوی، بیماری پوستی و حساسیت بیش‌ازحد به گرما نمونه‌هایی از این مشکلات ژنتیکی محسوب می‌شوند. واکسن گربه‌ پرشین تأثیر بسیاری در کاهش بروز این مشکلات در گربه دارد. به‌طورکلی گربه‌هایی با مشکلات ژنتیکی بیشتر از دیگر گربه‌ها به مراقبت نیاز دارند.

عوارض جانبی واکسیناسیون

هیچ تزریق یا دارویی بدون عوارض جانبی نیست، اما ما به واکسیناسیون ادامه می دهیم زیرا در بیشتر موارد، خطر آن بسیار کمتر از خطر خود بیماری است. طبق گزارشات عوارض جانبی در حدود نیم درصد از گربه ها دیده شده و معمولاً خفیف بوده است. عوارض جانبی شایع شامل بی حالی، تب گذرا و التهاب موضعی است.

خوشبختانه آنافیلاکسی و مرگ بسیار نادر است: تقریباً از هر 10 هزار واکسن یک مورد.

سارکوم مرتبط با واکسن یک توده سرطانی با رشد آهسته، در محل تزریق واکسن ایجاد می شود. احتمال ایجاد سارکوم با آنافیلکسی برابر است. برای گربه هایی که سابقه واکنش آن ها در برابر واکسن مشخص نیست، معمولاً خطر سارکوم بیشتر از مزایای واکسن بیشتر است.

صاحب حیوان خانگی می توانند تأثیر سارکوم ها را با نظارت بر محل تزریق برای تورم پس از واکسیناسیون به حداقل برسانند. اگر تورم ها بزرگ تر از 2 سانتی متر باشد، بیش از 3 ماه طول بکشد باشد یا یک ماه از تاریخ واکسیناسیون بزرگ شود، باید بیوپسی شوند.

تعیین برنامه واکسیناسیون توسط دامپزشک

عوامل زیادی بر احتمال ابتلای یک گربه به بیماری عفونی تأثیر می گذارد، به همین دلیل سابقه پزشکی کامل برای تعیین اقدامات مراقبتی برای هر گربه ضروری است. چه شما بچه گربه یا یک گربه بالغ داشته باشید، دامپزشک شما می تواند به شما در تعیین واکسن های ضروری و دوره تکرار آن ها به شما کمک کند.

عواملی که دامپزشک شما برای تعیین برنامه واکسیناسیون گربه در نظر می گیرد عبارتند از:

•  سن
•  تاریخچه پزشکی
•  سابقه واکسیناسیون
•  احتمال قرار گرفتن در معرض عوامل بیماری زا
•  شدت بیماری ناشی از عامل بیماری زا

 اگر فایده واکسیناسیون برای گربه بیشتر از احتمال واکنش بد باشد، گربه باید واکسینه شود.

مراقبت های لازم بعد از تزیق واکسن گربه

علاوه بر تزریق واکسن گربه، نگهداری از گربه پس از تزریق واکسن نیز در سلامت این حیوان اهمیت بسیاری دارد. پس از تزریق واکسن بچه‌گربه برای جلوگیری از بروز علائم احتمالی، دقایقی را در مطب دامپزشک بنشینید تا از سلامت گربه اطمینان حاصل کنید. پس از بازگشت به خانه برای آرامش گربه جایی گرم و نرم و مناسب حال گربه در نظر بگیرید. گربه را از حیوانات خانگی دیگر دور نگه دارید تا آرامش گربه را برهم نزند. گربه‌ها پس از تزریق واکسن، بی‌اشتها یا کم‌اشتها می‌شوند، پس در این زمینه نگران نباشید. گربه نباید مجبور به خوردن غذا یا آب بشود و تنها در صورت تمایل باید غذا بخورد.

مدام وضعیت گربه را بررسی کنید، زیرا اگر چک‌کردن وضعیت گربه را فراموش کنید، ممکن است از بروز عوارض در بدن آن مطلع نشوید. اگر در منزل کودک دارید، مراقبت کنید تا رفتار بدی با گربه نداشته باشد و سعی کنید نزدیک آن نشود. در صورت مشاهده عوارض شدید پس از واکسن این موضوع را با دامپزشک در میان بگذارید و بدون آگاهی تصمیم نگیرید. پس از واکسیناسیون گربه اجازه ارتباط این حیوان را با گربه‌های خیابانی ندهید.

قیمت واکسن گربه و واکسن گربه حمایتی

قیمت واکسن گربه از مهم‌ترین دغدغه‌ها برای صاحبان این حیوانات محسوب می‌شود. قیمت واکسن هر گربه براساس نژاد، منطقه و دامپزشک معالج آن تعیین می‌شود. واکسن گربه حمایتی که باید به‌صورت رایگان انجام شود، در ایران انجام نمی‌شود. برخی کلینیک‌های دا‌مپزشکی تعرفه مناسب‌تری از مکان‌های دیگر ارائه می‌دهند، اما این خدمات رایگان نیست. در این مراکز برای گربه‌های خیابانی واکسن گربه حمایتی تزریق می‌کنند که قیمت مناسب‌تری در مقایسه با واکسیناسیون عادی گربه دارد.

کلام آخر

با این توصیه ها به عنوان نقطه شروع، می توانید شیوه زندگی و عوامل خطر گربه خود را با دامپزشک در میان بگذارید تا یک پروتکل واکسیناسیون برای گربه شما تعیین شود.

ممکن است فکر کنید که اگر گربه شما داخل خانه نگهداری می شود، خود به خود از این بیماری ها محافظت می شود. اما آنها هنوز در معرض میکروب های معلق در هوا که ممکن است از طریق پنجره یا در وارد شوند، هستند. همچنین ممکن است آن ها وقتی گربه جدیدی را به خانه می آورید در معرض بیماری قرار بگیرند.

به خاطر داشته باشید که واکسن ها ایمنی کامل را در برابر بیماری ها ارائه نمی دهند. برای کمک به سالم ماندن حیوان خانگی خود، تماس او را با حیوانات آلوده و محیط هایی که ممکن است بیماری ها شایع تر باشند محدود کنید.